Opsiyon İşlemleri
Esneklik ve Potansiyel Kazançlarla Yatırımınızı Şekillendirin!
Opsiyon, değeri başka bir varlığın değerine bağımlı olarak değişen türev ürünlerdir.
Opsiyonlar, belli vadeye kadar opsiyona dayanak varlık oluşturan bir finansal ürünü, sermaye piyasası aracını veya ekonomik göstergeyi belli bir fiyattan alma ya da satma hakkını, belli bir prim karşılığında opsiyonu satın alan kişiye veren ancak zorunlu tutmayan sözleşmelerdir.
Opsiyon Alım Satım İşlemleri, Opsiyon Almak Ne Demek?
Opsiyonlar alıcısına hak, satıcısına yükümlülük veren türev ürünlerdir.
Opsiyon piyasası, bir dayanak varlığı belirli bir vadede, belirli bir fiyattan alma ve satma hakkı ya da yükümlülüğü verir.
Opsiyon işlemleri yatırım, korunma ve arbitraj amacıyla kullanılabilir.
Hem yükselen hem düşen piyasa beklentisinde opsiyonlar kullanılabilir.
Borsa İstanbul’da Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) Pay Senedi, Pay Endeksi, ve DolarTL Opsiyon ve Fiziki Teslimatlı DolarTL Opsiyon sözleşmeleri işlem görmektedir.
Opsiyon Tipleri
Genel olarak işlem gören iki tip opsiyon vardır. Bu opsiyon tipleri şunlardır:
Avrupa Tipi Opsiyonlar
Avrupa tipi opsiyonlar, ancak vade sonunda opsiyon sahibi tarafından kullanılabilir.
Amerikan Tipi Opsiyonlar
Amerikan tipi opsiyonların en belirgin özelliği ise opsiyonu alan yatırımcının istediği zaman (vadesinde veya vadesinden önce) opsiyonu kullanabilmesidir.
VİOP’ta işlem gören opsiyonların tümü Avrupa Tipi’dir.
Opsiyon Türleri
Opsiyonlar tür olarak ikiye ayrılır:
- Alım Opsiyonu
- Satım Opsiyonu
Yukarıda açıklanan opsiyonun tanımına bağlı kalarak alım ve satım opsiyonlarının ne olduğunu, alıcısına ve satıcısına ne tür hak ve sorumluluklar getirdiğini kısaca açıklanırsa:
- Alım opsiyonu alan yatırımcı, belli bir vadeye kadar ilgili dayanak varlığı veya göstergeyi, ödediği bir prim karşılığında belli bir fiyattan alma hakkına sahiptir.
- Alım opsiyonu satan yatırımcı ise, ilgili dayanak varlığı veya göstergeyi alım opsiyonu alan yatırımcının talebi halinde belli bir fiyattan satmakla yükümlüdür.
- Satım opsiyonu alan bir yatırımcı, belli bir vadeye kadar kadar ilgili dayanak varlığı veya göstergeyi, ödediği bir prim karşılığında belli bir fiyattan satma hakkına sahiptir.
- Satım opsiyonu satan yatırımcı ise, belli bir vadeye kadar ilgili dayanak varlığı veya göstergeyi, satım opsiyonu alan yatırımcının talebi halinde belli bir fiyattan satın almakla yükümlüdür.
Opsiyonlar arasında seçim dayanak varlık fiyatındaki değişim beklentisine göre yapılır.
- Fiyatlarda yükseliş beklentisi varsa Alım Opsiyonu (CALL opsiyonu) alınır.
- Fiyatların bir seviyeden yukarı yükselmeyeceği beklentisi varsa Alım Opsiyonu (CALL opsiyonu) satılır.
- Fiyatlarda düşüş beklentisi varsa Satım Opsiyonu (PUT opsiyonu) alınır.
- Fiyatların bir seviyeden aşağıya düşmeyeceği beklentisi varsa Satım Opsiyonu (PUT opsiyonu) satılır.
Opsiyon Terimleri Nelerdir?
Alım (Call) Opsiyonu: Alıcısına dayanak varlığı alma hakkı verir. Alıcının hakkını kullanmak istemesi halinde alım opsiyonu satıcısının, dayanak varlığı alıcıya satma zorunluluğu vardır.
Satım (Put) Opsiyonu: Alıcısına dayanak varlığı satma hakkı verir. Alıcının hakkını kullanmak istemesi halinde satım opsiyonu satıcısının, dayanak varlığı alıcıdan satın alma zorunluluğu vardır.
Dayanak Varlık: Opsiyonun bağlı olduğu varlığı ifade eder.
Sözleşme Büyüklüğü: Bir opsiyon sözleşmesinin içerdiği dayanak varlık miktarını belirtir.
Opsiyonun Vadesi: Opsiyonun kullanılabileceği son gündür.
Kullanım Fiyatı: Opsiyonun dayanak varlığı alma ya da satma hakkı verdiği fiyat seviyesidir.
Opsiyon Primi: Opsiyonun fiyatıdır.
Opsiyonun Vade Sonundaki Değeri: Alım opsiyonları için spot fiyat-kullanım fiyatı (negatif ise 0), satım opsiyonları için kullanım fiyatı-spot fiyat (negatif ise 0).
Opsiyonların Avantajları Nelerdir?
- Piyasadaki beklenmedik değişimlerden ve bu değişimlerin neden olduğu riskten korunma imkânı sağlar.
- Dayanak varlığın kendisini almadan, dayanak varlığın fiyat hareketlerinden kar edebilme şansı verir.
- Farklı opsiyonlar kullanarak, getiri iyileştirme, ana para koruma gibi farklı risk/getiri profili yapma fırsatı verir.
- Piyasadaki fiyat beklentilerine göre farklı portföy seçenekleri oluşturma olanağı verir.
Opsiyonun Riskleri Nelerdir?
- Opsiyon sözleşmesini alan tarafın riski ödediği primle sınırlı iken satan tarafın yükümlülüğü sınırsızdır.
- Opsiyon satıcısı anapara riskini de üstlenmektedir.
- Opsiyonun zaman değerinin azalması alıcı için kayıplara sebep olabilir. Ani piyasa hareketleri opsiyonun değerini etkileyebilir.
Opsiyon Fiyatlamasını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Dayanak Varlığın Fiyatı: Dayanak varlığın fiyatı yükseldikçe alım opsiyonunun fiyatı artarken, satım opsiyonunun fiyatı azalmaktadır.
Kullanım Fiyatı: Kullanım fiyatı yükseldikçe, alım opsiyonunun değeri azalırken, satım opsiyonunda dayanak varlığı daha yüksek bir fiyattan satma söz konusu olduğundan satım opsiyonunun değeri artmaktadır.
Vadeye Kalan Gün Sayısı: Vadeye kalan gün sayısı arttıkça hem alım hem de satım opsiyonlarının fiyatı artmaktadır. Opsiyon vade sonuna ne kadar yakınsa değeri de o kadar azalacaktır.
Volatilite (Oynaklık): Dayanak varlığın volatilitesi arttıkça hem alım hem de satım opsiyonlarının değeri artmaktadır.
Piyasa Faiz Oranı: Faiz oranı yükseldikçe alım opsiyonlarının değeri artarken, satım opsiyonlarının değeri azalmaktadır.
Temettü (Kar Payı): Vadeye kadarki dönemde dayanak varlığın ait olduğu şirketin ödediği temettü arttıkça alım opsiyonunun değeri azalırken, satım opsiyonunun değeri artmaktadır.
Opsiyonlarda İşlem Saatleri
Opsiyonlar, VİOP’ta normal işlem seansının geçerli olduğu günlerde 09:20 -18:10 arasında işlem görmektedir. İşlem seansının yarım olduğu günlerde ise opsisyonlar 09:20 – 12:40 arasında işlem görür.
Opsiyonlarda Teminatlandırma Var Mıdır?
Vadeli işlem sözleşmelerine benzer şekilde işlem görür. Opsiyonda uzun pozisyon alınacaksa yapılacak toplam yatırımı opsiyon alıcısı nakit olarak öder. Opsiyonda kısa pozisyon alınacaksa vadeli işlem sözleşmelerindekine benzer şekilde Takasbank tarafından teminatlandırma uygulanır.
Dayanak Varlıklar Nelerdir?
VİOP’ta, 47 farklı pay senedi, BİST30 Endeksi, Dolar/TL gibi döviz kurları dahil olmak çok çeşitli dayanak varlık üzerine opsiyon sözleşmeleri işlem görmektedir.
Opsiyonlarda Nasıl Alım-Satım Yapılır?
Onlarca dayanak varlık arasında farklı vadelerde ve kullanım fiyatlarında anlık fiyatlama bulmak mümkün olamayabilir. Diğer taraftan İnfo Yatırım pay senetleri başta olmak üzere opsiyonlarda likidite sağlamaktadır. İnfo Yatırım, müşterilerinden gelen talep üzerine sadece bir opsiyonda değil farklı opsiyonlarda eş zamanlı fiyat sağlayabilmektedir. Böylece İnfo Yatırım müşterileri çeşitli opsiyon stratejilerini hayata geçirme fırsatı bulabilmektedir. Opsiyon fiyatlamalarıyla ilgili fiyatlama taleplerinizi ve detaylı sorularınızı müşteri temsilcinize iletebilirsiniz.
İnfo Yatırım’da hesap açmak çok kolay!✌️
İnfo Yatırım hesabınızı açın, yatırım danışmanlığı hizmetini kolayca alın.
ÜCRETSİZ HESAP AÇİnfo Yatırım İle Çalışmanız İçin Birkaç Neden
Diğer Ürünlerimiz
Hisse Senedi
Hisse senedi, halka açık şirketlere ortak olup yatırım yapmanızı sağlayan kıymetli bir evraktır.
Detaylı BilgiViop
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası kısaca VİOP, Borsa İstanbul’da faaliyet gösteren bir türev piyasadır.
Detaylı BilgiForex
Dünyanın farklı yerlerinde bulunan bankalar arası bir elektronik ağ aracılığıyla döviz çiftlerinin alınıp satıldığı küresel bir finansal piyasadır.
Detaylı BilgiYurt Dışı Borsalar
Belirli ülkelerdeki hisse senetleri, tahviller, emtialar ve diğer finansal araçların alınıp satıldığı piyasalardır.
Detaylı BilgiSıkça Sorulan Sorular
AAA