İçindekiler
Çin, Başkan Donald Trump’ın ticaret savaşını yeniden alevlendirmesi durumunda, kendi ekonomisini korumak ve ulusal çıkarlarını savunmak için yeni yasalar ve stratejiler devreye sokmaya hazır.
Çin, Trump’a Karşı Güçlü Yaptırımlar Hazırlıyor
Pekin'deki danışmanlar ve uluslararası risk analistlerine göre, Başkanlık seçimini kazanan Donald Trump’ın, ABD ile Çin arasındaki gergin ticaret savaşını yeniden körüklemesi durumunda Çin, Amerikan şirketlerine karşı güçlü karşı hamleler hazırlamış durumda. 2016’daki seçim zaferiyle Trump'ın uygulamaya koyduğu yüksek tarifeler, yatırım kontrolleri ve Çinli şirketlere yönelik yaptırımlar, Pekin yönetimini hazırlıksız yakalamıştı. Ancak o zamandan bu yana, Çin ekonomik zorluklarla karşı karşıya olsa da, ülke yeni yasalar çıkararak yabancı şirketleri kara listeye alma, kendi yaptırımlarını uygulama ve ABD'nin önemli tedarik zincirlerine erişimini kısıtlama gibi güçlü önlemler geliştirdi.
Çin, ABD İle Karşılıklı Ticaret Savaşına Hazırlanıyor
Pekin Üniversitesi Küresel İşbirliği ve Anlayış Enstitüsü'nden Wang Dong, “Bu karşılıklı bir süreç. Çin, Başkan Trump ile her şekilde iletişime geçmeye ve müzakere etmeye çalışacaktır,” dedi. Ancak 2018'deki müzakerelerin başarısızlıkla sonuçlanması halinde, Çin’in haklarını ve çıkarlarını savunmak için kesinlikle savaşmaya hazır olduğunu belirtti.
Yeni Yasalar ve Stratejiler: Çin’in Yanıtı Hazır
Başkan Joe Biden, selefi Trump'ın Çin'e karşı uyguladığı birçok önlemi sürdürse de, Trump’ın, Çin'e daha sert bir tutum sergileyeceği ve Çin karşıtı güçlü isimleri önemli pozisyonlara atayacağına dair sinyaller verdiği biliniyor. Çin, son sekiz yılda, yabancı şirketlere karşı uygulayabileceği bir "anti-yabancı yaptırımlar yasası" ve "güvenilmez şirketler listesi" gibi güçlü araçlar geliştirdi. Ayrıca, nadir topraklar ve lityum gibi modern teknolojiler için kritik öneme sahip kaynakların küresel tedarikindeki hakimiyetini silah olarak kullanabilecek genişletilmiş bir ihracat kontrolü yasası da bulunuyor.
Çin’in Karşı Hamleleri: ABD’ye Uyarılar
Risk danışmanlık şirketi Control Risks'ten Çin analizi uzmanı Andrew Gilholm, Pekin’in ABD çıkarlarına verebileceği zararın çoğu zaman küçümsendiğini belirtti. Son dönemdeki “uyarı atışlarına” dikkat çeken Gilholm, Çin’in, Ukrayna ordusuna tedarik sağlayan en büyük ABD drone üreticisi Skydio'ya uyguladığı yaptırımlara ve Çinli firmaların bu şirkete kritik bileşen tedarik etmelerinin yasaklanmasına işaret etti. Ayrıca, Çin'in büyük bir pazar olan Çin'de Calvin Klein ve Tommy Hilfiger markalarını içeren PVH'yi de "güvenilmez şirketler listesi"ne dahil etme tehdidinde bulunduğunu vurguladı.
Çin’in Ticaret Hedefi: ABD’yi Geride Bırakmak
"Bu, buzdağının görünen kısmı," diyen Gilholm, Çin’in gerçek karşı hamlelerini henüz başlatmadığını ve bu tür risklerin daha da büyüyebileceği konusunda uyardı. Çin, aynı zamanda, ABD yaptırımlarından etkilenmemek için kendi teknoloji ve kaynak tedarik zincirlerini daha dirençli hale getirme çabalarını hızlandırırken, Washington’a daha az bağlı ülkelerle ticaretini artırma stratejisi izliyor.
Trump’ın Politikaları Çin İçin Fırsatlar Yaratabilir Mi?
Pekin yönetimi, Biden döneminin sonunda ABD ile ilişkilerin nispeten daha istikrarlı olmasına rağmen, Trump'ın ilk dönemine benzer bir politika izlediğini düşünüyor. Zhejiang Uluslararası Çalışmalar Üniversitesi'nden dış politika uzmanı Wang Chong, “Herkes en kötüsüne hazırlanmış durumda, bu nedenle sürpriz beklenmiyor,” dedi.
Çin, Zorlu Ekonomik Durumda Karar Vermek Zorunda
Ancak Çin, Trump’ın kampanya döneminde tüm Çin ithalatlarına %60'tan fazla tarifeler uygulama tehdidini de ciddiye alıyor. Çin, zayıflayan ekonomik büyüme, düşük iş güveni ve yüksek genç işsizlik oranlarıyla karşı karşıya. Beijing Üniversitesi Uluslararası İşletme ve Ekonomi Fakültesi'nden Gong Jiong, müzakerelerde Çin’in, ABD üretimine doğrudan yatırım yapmayı ya da üretim hatlarını ABD'nin kabul edeceği ülkelere kaydırmayı değerlendirebileceğini belirtti.
ABD-Çin Ticaret Gerilimlerinin Yeniden Tırmanması Bekleniyor
Bir eski ABD ticaret yetkilisi, Çin’in henüz tüm yaptırımları uygulamaya koymadığını ancak Trump yönetiminin daha sert bir tutum takınması halinde Çin’in bu stratejilerini devreye sokabileceğini söyledi. Trivium adlı danışmanlık şirketinden Joe Mazur ise, Trump’ın geniş kapsamlı "korumacı" politikalarının Çin’in lehine işleyebileceğini ve ABD’yi güvenilmez bir ticaret ortağı olarak gören diğer büyük ekonomilerin Çin ile daha derin ticaret bağları kurmayı tercih edebileceğini belirtti.
Çin’in Stratejik Hamleleri Kendi Ekonomisine Zarar Verebilir Mi?
Ancak bazı analistler, Çin’in bu karşı hamlelerinin, yalnızca Çinli şirketlere ve ülke ekonomisine uzun vadede zarar verebileceği uyarısında bulunuyor. Pekin'in, Trump yönetiminin olası ikinci döneminde karşılaşacağı karmaşa ve diplomasinin eksikliği konusunda tamamen hazırlıksız olabileceği ifade ediliyor. Çin’in, 2020’deki ilk Trump yönetimiyle imzaladığı ticaret anlaşmasındaki taahhütlerini yerine getirmemesi de ticaret gerilimlerinin yeniden alevlenmesinin başlıca nedenlerinden biri olarak görülüyor.
Kaynak: FT